مرکز سعدی شناسی ایران روز اول اردیبهشت ماه را از سال ۱۳۸۱ روز بزرگداشت سعدی اعلام کرد و از اول اردیبهشت ۱۳۸۹ و در اجلاس شاعران جهان در شیراز، نخستین روز اردیبهشت ماه از سوی نهادهای فرهنگی داخلی و خارجی به عنوان روز سعدی نامگذاری شد.
یکتا مگ | سرویس فرهنگ و هنر – اول اردیبهشت ماه در تقویم ملی ایرانیان همزمان با سالروز تولد شیخ اجل سعدی که فرهنگوران او را به‌عنوان استاد سخن می‌شناسند، روز بزرگداشت سعدی نام گرفته است.
افزون بریک دهه‌است که با مشارکت نهادها و ارگان‌های فرهنگی فارس، سعدی پژوهان و سعدی شناسان هر سال با اجتماع بر تربت استاد سخن سعدی شیرازی با نکوداشت یاداین پیام آور انسانیت به تبیین آرا و اندیشه‌های شیخ اجل می‌پردازند.
برای آنکه بدانیم سعدی کیست؟ جایگاه این شاعر گرانمایه در شعر و ادبیات پارسی کجاست و پرداختن به اندیشه‌های استاد سخن تا چه میزان به عنوان یک نیاز امروزی محسوس است مروری کوتاه بر آنچه درباره افکار و آرا این شاعر گرانمایه بیان شده است می‌کنیم.
بسیاری از دانشوران و سعدی شناسان توجه به آثار واخلاق سعدی و الهام‌گرفتن از شخصیت برجسته‌استادسخن را لازمه و ضرورت زندگی امروزی می‌دانندو معتقدند:
توجه به آثار و اندیشه‌های شیخ اجل موجب بازشناسی فرهنگ غنی‌ایرانی می‌شود.
روز بزرگداشت سعدی
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در این‌باره گفت: جامعه ایرانی باید به این موضوع بیندیشد که‌چگونه گذشته افتخارآمیز هنر، فرهنگ و ادبیات ایرانی را پاس دارد و محفوظ نگاه دارد.
دکتر کاووس حسن لی، گستره تأثیر فرهنگی و ادبی سعدی را جهانی دانست و افزود: این گستره حتی سیاستمداران ایران و جهان را نیز در برمی‌گیرد ازاین رو برگزاری برنامه‌هایی چون یاد روز شاعران پارسی‌گو می‌تواند گامی مهم در جهت تبیین اندیشه سعدی، حافظ و سایر شاعران بزرگ قلمداد گردد که باید از آن بهره کافی برد.
دکتر منصور رستگار فسایی پژوهشگر، سعدی شناس و استاد دانشگاه نیز سعدی را شاعری با ابعاد جهانی و بین‌المللی توصیف کرد و گفت: سعدی درکنار ابعاد مختلف شخصیتی شاعری گرانمایه است و معنای زندگی ایرانی را درابعاد بیرونی و درونی می‌توان از شخصیت سعدی الهام گرفت.
استاد و پژوهشگر دانشگاه شیراز افزود: یکی از ابعاد شخصیت سعدی توجه به درون و توجه به دل است که این بعد در روحیه ایرانی نهفته است و مورد توجه قرارداد.
وی گفت: همچنین توجه به اخلاق و فرزانگی نیز مورد تاکید سعدی بوده است که این بعد نیز در بین ایرانیان جایگاه متعالی دارداز این رو اصحاب فرهنگ ایرانیان را به بعد اخلاق شهره می‌دانند. رستگارافزود: نقطه‌اشتراک بین شخصیت شاعران بزرگ داشت روح ایرانی و فرهنگ ایران است و تلاش فرهنگوران ایرانی نیز باید همین باشد که این روح را زنده نگهدارند.
وی گفت: از این رو شخصیت هر شاعر ایرانی اول باید از بعد ایرانی بودن مورد بررسی قرار گیرد و سپس به سایر ابعاد شخصیتی آن شاعر پرداخت.
شرح زندگی نامه سعدی
شیخ مصلح الدین سعدی بی تردید بزرگترین شاعری است که بعد از فردوسی آسمان ادب فارسی را با نور خیره کننده‌اش روشن ساخت و آن روشنی با چنان تلألویی همراه بود که هنوز پس از گذشت هفت قرن تمام از تأثیر آن کاسته نشده است و این اثر تا پارسی برجاست همچنان برقرار خواهد ماند. تاریخ ولادت سعدی به قرینهٔ سخن او در گلستان در حدود سال ۶۰۶ هجری است. سعدی در آغاز گلستان چنین می‌گوید: «یک شب تأمل ایام گذشته می‌کردم و بر عمر تلف کرده تأسف می‌خوردم و سنگ سراچه دل را به الماس آب دیده می‌سفتم و این ابیات مناسب حال خود می‌گفتم:
در اقصای عالم بگشتم بسی به سر بردم ایام با هر کسی
تمتع به هر گوشه‌ای یافتم ز هر خرمنی خوشه‌ای یافتم
چو پاکان شیراز خاکی نهاد ندیدم که رحمت بر این خاک باد
تولای مردان این پاک بوم برانگیختم خاطر از شام و روم
دریغ آمدم زان همه بوستان تهیدست رفتن سوی دوستان
به دل گفتم از مصر قند آورند بر دوستان ارمغانی برند
مرا گر تهی بود از قند دست سخن‌های شیرین‌تر از قند هست
نه قندی که مردم به صورت خورند که ارباب معنی به کاغذ برند»
بعضی از غزل‌های زیبای سعدی به مناسبت روز بزرگداشت سعدی
اشعار عاشقانه سعدی عجیب و سحرانگیز هستند. عاشقانه‌هایی لطیف که از لحاظ عاطفی بسیار قوی بوده و دل را با خود به دنبال می‌کشند. بسیاری از ابیات او ورد زبان‌ها شده‌اند. روز بزرگداشت سعدی
من چرا دل به تو دادم که دلم می‌شکنی
یا چه کردم که نگه باز به من می‌نکنی
دل و جانم به تو مشغول و نظر در چپ و راست
تا ندانند حریفان که تو منظور منی
دیگران چون بروند از نظر از دل بروند
تو چنان در دل من رفته که جان در بدنی
تو همایی و من خسته بیچاره گدای
پادشاهی کنم آر سایه به من برفکنی
بنده وارت به سلام آیم و خدمت بکنم
ور جوابم ندهی می‌رسدت کبر و منی
مرد راضیست که در پای تو افتد چون گوی
تا بدان ساعد سیمینش به چوگان بزنی
مست بی خویشتن از خمر ظلومست و جهول
مستی از عشق نکو باشد و بی خویشتنی
تو بدین نعت و صفت گر بخرامی در باغ
باغبان بیند و گوید که تو سرو چمنی
من بر از شاخ امیدت نتوانم خوردن
غالب الظن و یقینم که تو بیخم بکنی
خوان درویش به شیرینی و چربی بخورند
سعدیا چرب زبانی کن و شیرین سخنی
*** روز بزرگداشت سعدی **
شعر خبرت هست که بی روی تو آرامم نیست
خبرت هست که بی روی تو آرامم نیست
طاقت بار فراق این همه ایامم نیست
خالی از ذکر تو عضوی چه حکایت باشد
سر مویی به غلط در همه اندامم نیست
گو همه شهر به جنگم به درآیند و خلاف
من که در خلوت خاصم خبر از عامم نیست
به خدا و به سراپای تو کز دوستیت
خبر از دشمن و اندیشه ز دشنامم نیست
دوستت دارم اگر لطف کنی ور نکنی
به دو چشم تو که چشم از تو به انعامم نیست
*** روز بزرگداشت سعدی ***
بیا که در غم عشقت مشوشم بی تو
بیا ببین که در این غم چه ناخوشم بی تو
شب از فراق تو می‌نالم ای پری رخسار
چو روز گردد گویی در آتشم بی تو
دمی تو شربت وصلم نداده‌ای جانا
همیشه زهر فراقت همی چشم بی تو
اگر تو با من مسکین چنین کنی جانا
دو پایم از دو جهان نیز درکشم بی تو
پیام دادم و گفتم بیا خوشم می‌دار
جواب دادی و گفتی که من خوشم بی تو
| بیشتر بخوانید: پرداخت بسته حمایتی وام ۱ تا ۲ میلیون تومانی در جریان کرونا |
سخن آخر
نقش پر رنگ برخی افراد در سرنوشت سرزمینمان و یا رد پای آنها در فرهنگ این مرز و بوم باعث شده تا نامشان برای همیشه در تاریخ ایران ماندگار شود و تقویم را به نامشان مزین کنند. شعرا از جمله این افراد هستند که گامی مهم را در تاریخ فرهنگ و ادب این دیار برداشته‌اند و تاریخ ایران مفتخر به وجود نامشان است.
اولین روز از دومین ماه سال به نام روز بزرگداشت سعدی مزین است که آوازه‌ای جهانی دارد و بسیاری در آن سوی مرزهای میهنمان آثارش را در دست گرفته و پند و اندرزهایش را به علاقه مندان می‌آموزند.
