کیست بیکر یک کیست پر از مایع است که باعث برآمدگی و احساس سفتی در پشت زانو میشود. زمانی که زانوی خود را بهطور کامل خمکنید یا دراز کنید یا زمانی که فعال هستید، درد میتواند بدتر شود.
کیست بیکر که کیست پوپلیتئال (pop-luh-TEE-ul) نیز نامیده میشود، معمولاً نتیجه یک مشکل مفصل زانو مانند آرتریت یا پارگی غضروف است. هر دو شرایط میتوانند باعث شوند که زانوی شما مایع زیادی تولید کند که میتواند منجر به کیست بیکر شود و یکی از بیماری های زانو میباشد.
یکتا مگ | سرویس سلامت – زانو ساختار پیچیدهای است که از ارتباط استخوان با غضروف، تاندونها، رباطها و پوششهای مینیسک زانو ایجاد میشود. در هر بخش از این ساختارها امکان ایجاد مشکلاتی وجود دارند که در صورت بروز آنها عملکرد زانو دچار اختلال میشود. یکی از مشکلات ایجادشده در زانو، ایجاد کیست بیکر (Baker cyst) است. کیست بیکر یک کیسهٔ پرشده از مایع سینوویال است که در پشت زانو ایجاد میشود. مایع سینوویال (synovial) که به مایع مفصلی نیز معروف است مایعی است که بین ساختارهای مختلف مفاصل قرار دارد. این مایع سر استخوانها را حمایت کرده و از ایجاد اصطکاک اضافی هنگام حرکت ساختارهای مختلف مفاصل جلوگیری میکند. هنگامیکه زانو دچار آسیب شود مایع بیکر بیشتری تولید و به مفصل زانو وارد میشود. این مایع مسیری به پشت زانو پیداکرده و در پشت زانو تجمع مییابد و کیست بیکر را ایجاد میکند. این کیستها ممکن است در کودکان یا بزرگسالان ایجاد شوند اما احتمال ایجاد آنها با افزایش سن بیشتر میشود.
علت ایجاد
یک مایع روان کننده به نام مایع سینوویال (sih-NO-vee-ul) بهپای شما کمک میکند تا به نرمی حرکت کند و اصطکاک بین قسمتهای متحرک زانوی شمارا کاهش میدهد.
اما گاهی اوقات زانو مایع سینوویال بیشازحد تولید میکند و درنتیجه مایع در ناحیهای در پشت زانو (بورسا پوپلیتئال) تجمع مییابد و باعث کیست بیکر میشود. این ممکن است به دلیل این اتفاق بیفتد:
التهاب مفصل زانو مانند انواع مختلف آرتریت رخ میدهد:
- آسیب زانو، مانند پارگی غضروف
- علائم کیست بیکر
- در برخی افراد کیست بیکر علائم خاصی ایجاد نمیکند و حتی خود فرد نیز متوجه وجود کیست نمیشود؛ اما درصورتیکه علائمی وجود داشته میتوانند شامل موارد زیر شوند:
- بادکردگی و ورم در پشت مفصل زانو که گاهی به سایر بخشهای پا کشیده میشود.
- درد زانو
- مشکلات حرکتی در زانو مانند سفتی زانو و ناتوانی در خم کردن کامل زانو
خطرات ایجاد کیست بیکر چیست؟
کیست بیکر معمولاً در افراد نه تنها مشکلات جدی، بلکه علائم معمول را نیز بروز نمیدهد بنابراین مشکلی جدی بهحساب نمیآیند. ساختار تودهای این کیست گاهی این تصور را در افراد ایجاد میکند که این کیست میتواند درنهایت به سرطان منجر شود؛ تا امروز مدارکی برای تأیید این نظر وجود ندارد و مطالعات نشان میدهند که کیست بیکر به سرطان تبدیل نمیشود. بااینحال در موارد نادری ممکن است موجب ایجاد مشکلات دیگری در پای فرد شود. اگر کیست بزرگ شود ممکن است موجب قرمزی و ورم زانو و اطراف آن گردد.
پارگی کیست بیکر میتواند باعث درد و قرمزی در محل ساق پا شود. علائم آن ممکن است شبیه زمانی باشد که عروق به دلیل لختهٔ خون دچار انسداد میشوند؛ بنابراین برای اطلاع از وضعیت دقیق پا و علت ایجاد علائم لازم است تا تصویربرداری از پا صورت بگیرد. این تصویربرداری میتواند پزشک را از وجود یا نبود لختهٔ خون آگاه سازد.
سایر مشکلاتی که کیست بیکر میتواند برای افراد ایجاد کند شامل موارد زیر هستند:
پارگی کیست بیکر: در این صورت مایع سینوویال به ساق پا وارد میشود و موجب درد شدید در زانو، ورم ساق پا و برخی موارد قرمزی ساق پا و احساس وجود جریانی مایع به سمت ساق پا میشود.
به دام اندازی عصب تیبیال: درصورتیکه کیست بیکر با عصب تیبیال در تماس قرار بگیرد میتواند موجب انسداد این عصب شود. در این صورت علائمی چون بیحسی یا ایجاد درد قابلانتظار هستند. این مشکل با تزریق آستروئید یا آرتروسنتسیس قابلدرمان است.
کیست بیکر احتمال آمبولیسم ریوی را افزایش میدهد: برخی مطالعات نشان میدهند که کیست بیکر میتواند موجب فشار سیاهرگ پس زانو (popliteal vein) شود. فشردگی این سیاهرگ بهطور غیرمستقیم موجب آمبولیسم ریوی میشود.
انسداد عروق ساق پا: این مسئله موجب درد و نرسیدن خون کافی به پا میشوند. این مسئله قابلدرمان است و مشکلی جدی بهحساب نمیآید.
مشکل درحرکت پا و انگشتان: در این حالت درد شدیدی در پا و انگشتان ایجادشده و مشکلاتی درحرکت آنها به وجود میآید. در این حالت نیاز به مراجعهٔ اورژانسی به پزشک و جراحی در سریعترین زمان ممکن وجود خواهد داشت. درصورتیکه این مشکل بهموقع درمان نشود میتواند موجب ایجاد نقص دائمی در عضلات شود.
بنابراین کیست زانو بهصورت عمومی خطر جدی به شمار نمیآید. اگر فردی احساس درد و ورم در زانو یا سایر بخشهای پا داشته یکی از احتمالات ایجاد آنها وجود ابن بیماری میتواند باشد. مشکلات شدید ایجادشده در اثر کیست زانو نیز نادر هستند. بااینحال باید توجه داشت که وجود یک توده در پشت زانو لزوماً به معنی وجود کیست بیکر نیست و افراد لازم است در صورت ایجاد چنین تودههایی خطر وجود مشکلات جدیتر را در نظر داشته.
درمان خانگی و بدون جراحی کیست بیکر
اگر پزشک شما تشخیص دهد که آرتریت باعث ایجاد کیست شده است، ممکن است به شما توصیه کند که برخی یا همه مراحل زیر را انجام دهید:
از اصولی که در ادامه بیان میشود پیروی کنید. استراحت، یخ، فشردهسازی و ارتفاع چهار روش کنترل درد و درمان آن است. به پای خود استراحت دهید. زانوی خود را با کمپرس یخ، سرد کنید و در صورت امکان، بهخصوص در شب، پای خود را بالا بیاورید.
داروهای مسکن بدون نسخه را امتحان کنید. داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، استامینوفن و آسپرین میتوانند به تسکین درد کمک کنند. دستورالعمل دوز روی بستهبندی را دنبال کنید. بیش از دوز توصیهشده مصرف نکنید.
فعالیت بدنی خود را کاهش دهید. انجام این کار باعث کاهش تحریک مفصل زانو میشود. پزشک میتواند به شما راهنمایی کند که چه مدت باید سطح فعالیت خود را کاهش دهید و او ممکن است بتواند اشکال دیگری از ورزش را که میتوانید در این مدت انجام دهید، پیشنهاد کند.
بیشتر بخوانید: افزایش هورمون سروتونین و هورمون های شادی آور |
سخن آخر
کیستهای بیکر تودهها یا کیسههای پر از مایع هستند که در پشت زانوی شما ایجاد میشوند. این عارضه میتواند ناشی از آسیب زانو یا شرایطی مانند آرتریت باشد. اگر کیست بیکر دارید، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید، درد و ناراحتی خفیفی داشته باشید یا درد شدید احساس کنید. در موارد شدید، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما معمولاً کیست بیکر را با مراقبت از علت آن درمان میکند.